به نقل از «آنا»

بافت فرسوده شهری از کانون بحران تا توسعه پایدار

تاریخ انتشار: ۲۴ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۱۰۹۸۳

گروه پژوهش و دانش خبرگزاری علم و فناوری آنا، محمدعلیم الفتی‌راد؛ بافت فرسوده شهری به عرصه‌هایی از محدوده قانونی شهر‌ها اطلاق می‌شود که به دلیل فرسودگی کالبدی، عدم برخورداری مناسب از دسترسی سواره، تأسیسات، خدمات و زیرساخت‌های شهری آسیب‌پذیر بوده و از ارزش مکانی، محیطی و اقتصادی پایینی برخوردارند. این بافت‌ها به دلیل فقر ساکنین و مالکین آن‌ها امکان نوسازی خودبخودی را نداشته و نیز سرمایه‌گذاران انگیزه‌ای جهت سرمایه‌گذاری در آن را ندارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

*بافت‌های فرسوده می‌تواند سهم قابل توجهی در تولید مسکن داشته باشند

مهرداد بذرپاش (وزیر راه و شهرسازی) درباره بافت‌های فرسوده می‌گوید: نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد می‌تواند سهم قابل توجهی در تولید مسکن داشته باشد که این موضوع باید مورد توجه و تاکید باشد همچنان‌که قانونگذار و دولت نیز برای ما این موضوع را تکلیف کرده است و نیاز بازار و جامعه تولید مسکن و جبران عقب‌ماندگی‌ها و نیاز انباشته‌ای است که سال‌های سال ایجاد شده است. این نیاز انباشته مسکن و عقب‌ماندگی‌ها منجر شد تا به ویژه در کلانشهر‌ها سبب افزایش قیمت باشیم که باید هرچه سریع‌تر جبران شود.     

فرسودگی یکی از مهمترین مسائل مربوط به فضای شهری است که باعث بی‌سازمانی، عدم تعادل، عدم تناسب و بی‌قوارگی آن می‌شود. فرسودگی عاملی است که به زدودن خاطرات جمعی و افول حیات شهری کمک می‌کند؛ بنابراین در این خصوص باید درصدد بود تا با رویکرد‌های مواجهه با بافت فرسوده با آن مقابله کرد. از این رو رویکرد‌های مقابله با بافت فرسوده را می‌توان در ۳ عنوان بهسازی، نوسازی و بازسازی دسته‌بندی کرد.

بهسازی بافت فرسوده

بهسازی شامل سلسله اقداماتی است که به منظور بهبود کالبد، که در نتیجه فرسایش فعالیت تحقق یافته است، در کوتاه‌مدت صورت می‌پذیرد. در واقع بهسازی زمانی صورت می‌گیرد که فرسودگی نسبی فضا از لحاظ عملکردی حادث شده باشد. بدین ترتیب می‌توان گفت بهسازی فرایندی که طی آن می‌توان به بهبود وضعیت فضا، مجموعه و بنا‌های نه چندان مطلوب موجود پرداخت و با تغییر عملکرد و معاصرسازی، سازمان فضایی مطلوب را ایجاد کرد. دراین نوع مداخله در بافت، اصل بر وفاداری بر گذشته و حفظ آثار هویت‌بخش در آنهاست. فعالیت بهسازی با هدف استفاده از امکانات بالقوه و بالفعل موجود و تقویت جنبه‌های مثبت و تضعیف جنبه‌های منفی صورت می‌پذیرد.         

نوسازی بافت فرسوده

نوسازی دربرگیرنده مجموعه اقداماتی است که با تغییرات برنامه‌ریزی شده در کالبد، علاوه بر طولانی شدن عمر اثر، به احیای آن نیز کمک می‌کند. پس نوسازی شهری نیز سر در معاصرسازی دارد و این عمل برخالف بهسازی، می‌تواند به ایجاد فضا‌های شهری جدیدی منجر شود و به گفتگوی خلاق بین گذشته و آینده کمک رسانند. نوسازی به معنای تجدید بنای ساختمان‌ها، عمل یا فرایند از میان بردن نشانه‌های خرابی، فرسودگی و ویرانی با مفهوم دوباره‌سازی و تجدید بنای نو مترادف است. نوسازی زمانی انجام می‌شود که فضای شهری، مجموعه و یا بنا از کارکردی مناسب و معاصر برخوردار بوده، ولی فرسودگی نسبی کالبدی فضایی سبب کاهش بازدهی و کارآیی آن شده است. تجدید حیات، به روزکردن، تبدیل و دگرگونی، حفاظت، نو شدن، احیا و تعمیر از اقدامات نوسازی می‌باشند.

 

بازسازی بافت فرسوده

بازسازی به معنای از نوساختن است. بازسازی زمانی صورت می‌گیرد که در بنا، مجموعه و یا فضای شهری، فرسودگی به صورت کامل ایجاد شده باشد. فرسودگی کامل معمولاً بر اثر (فرسودگی نسبی و کامل) فعالیت و کالبد توأمان صورت می‌پذیرد. این امر معمولاً برای ایجاد حیات جدید در سازمان فضایی فرسوده به کار می‌رود. امروز آنچه از آن به عنوان بازسازی مراد می‌شود ایجاد فضای شهری معاصر یا سازمان فضایی جدید یا موزون است که بتواند گفتگوی خالق بین گذشته و آینده را نشان دهد.

اهداف بهسازی، نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده

بافت فرسوده به دلایلی چون مرکزیت همیشگی برای وحدت بخشی به پیکره شهر، دارای اهمیت خاصی است که این امر زندگی سالم و روان را در یک شهر تضمین می‌کند. امروزه این مراکز از پویایی و طپش خود باز ایستاده‌اند و نه تنها نقش کلیدی خود را نسبت به شهر از دست داده‌اند، بلکه تبدیل به کانون بحران شده‌اند.

 برای رفع این بحران باید با سه رویکرد بهسازی، نوسازی و بازسازی در بافت‌های فرسوده شهری اقدام کرد. در تحلیل آخر پژوهشگران مهم‌ترین جنبه‌های ضرورت و اهداف بهسازی، نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده را در راستای توجه به توسعه پایدار شهر‌ها در موراد ذیل می‌دانند:

تأمین کارآیی مطلوب، عدالت، کیفیت محیطی، ایمنی و امنیت، بهداشت، آسایش و زیبایی فضا‌های شهری؛     برقراری رابطه تاریخی- فرهنگی مردم با گذشته خویش به نحوی ملموس‌تر؛     راه‌حلی مناسب برای مسأله اسکان غیر رسمی؛     توجه به حفظ هویت فرهنگی و ملی؛        حفظ حیات همه‌جانبه و هویت شهری در نوسازی و بهسازی از لحاظ کالبدی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، اداری و فرهنگی  توجه به سازماندهی سازمان فضایی- کالبدی شهرها، تأمین معیار‌های ساخت‌وساز و مرمت و آسایش زیستی برای سازه‌های شهری متناسب هر منطقه جغرافیایی؛     توجه به هماهنگی و سازگاری با محیط طبیعی و سازمان اجتماعی- فرهنگی جامعه؛      جلوگیری از گسستگی اجتماعی و ناهنجاری‌های رفتاری، روانی، شغلی و ...؛      توجه به تلفیق شیوه‌های جدید با روش‌های سنّتی و بومی.

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: بافت فرسوده شهر خشت و آینه فضا نوسازی و بازسازی بافت های فرسوده سازمان فضایی بافت فرسوده فضای شهری بافت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۱۰۹۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دولت سیزدهم برای مناطق جنوبی تهران چه برنامه هایی دارد؟ | نوسازی بافت فرسوده حریم راه آهن تا انتقال بازار شادآباد

همشهری آنلاین- فرناز محمدزاده: دولت سیزدهم و مدیریت ششم شهر تهران از همان روزهای آغاز، اصل کار خود را برخلاف ادوار قبل بر همکاری و همراهی همه‌جانبه قرار داده‌اند و این همکاری‌ها تا جایی پیش رفت که توانست نتایج خوبی برای شهروندان تهرانی به همراه داشته باشد. از سوی دیگر حضور شهردار تهران در جلسات هیأت دولت، منجر به اقدامات خوبی ازجمله به نتیجه‌رساندن قرارداد واگن‌های چینی، کمک در پرداخت ارز ناوگان برقی تهران، نوسازی بافت فرسوده و... شد. این درحالی است که در دوره‌های گذشته دولت نقش خود را برای رفع برخی از مشکلات پایتخت ایفا نمی‌کرد و اما در دوره فعلی مدیریت شهر، نقش دولت سیزدهم بیش از هر زمان دیگری پررنگ شده است.

حال شاهد هستیم سفرهای استانی رئیس‌جمهور به ایستگاه تهران رسیده و جنوب پایتخت، روز پنجشنبه میزبان سیدابراهیم رئیسی بود. او در نخستین برنامه از سلسله بازدیدهای خود از مناطق تهران، پیگیر مشکلات مردم مناطق ۱۷ و ۱۸ شد. رئیس‌جمهور با حضور در آستان امامزاده حسن(ع) در میان شهروندان جنوب پایتخت قرار گرفت و قول رفع موضوعاتی چون نوسازی بافت فرسوده و رفع کمبود سرانه درمانی را داد. در ادامه نیز جلسه رئیس‌جمهور و شهردار تهران، به همراه سایر مدیران دولتی و شهری در مسجد ابوذر برگزار و پس از شنیدن گزارش مشکلات اولویت‌دار مردم این مناطق، دستوراتی برای تسریع در رفع این مشکلات صادر شد که این اقدام نشان از همکاری دوجانبه و مثبت مدیریت شهری و دولت دارد.

برنامه‌ریزی برای نوسازی بافت فرسوده

ابراهیم رئیسی در سخنرانی خود در آستان امامزاده حسن(ع) از افتتاح بیمارستان‌ها و مراکز درمانی منطقه ۱۷ خبر داد و گفت: بیمارستان‌ها و مراکز درمانی لیست شده و بحث افتتاح و بهره‌برداری آنها را زمانبندی کردیم. رئیس‌جمهور پیرامون بافت فرسوده، تصریح کرد: بافت فرسوده از مسائل مهمی است که برای همکاری مردم در امر نوسازی باید بسته‌های تشویقی قرار داد. در جلسه‌ای با همکاری شهرداری تهران این مسئله را بررسی کردیم و نسبت به حل آن برنامه‌ریزی لازم صورت گرفته است.

او در جمع مردم جنوب تهران به موضوع تنش‌ آبی اشاره کرد و افزود: رفع تنش آبی ۱۰هزار روستا از ضرورت‌هایی است که آغاز شده و نیمی از مقدار هدف‌گذاری شده، انجام شده است. در تهران نیز خاموشی‌های زیادی داشتیم که در مجموع ۲۲هزار مگاوات کسری و ناترازی برق را شامل شد. اما درحال‌حاضر، با تولید ۸۰۰۰مگاوات برق، ناترازی رفع شده و مابقی نیز به سرعت در حال پیگیری است.

نوسازی بافت فرسوده در حریم راه‌آهن

همزمان با این جلسه، وزیر راه‌وشهرسازی از خط راه‌آهن در منطقه ۱۷شهری تهران بازدید کرد. مهرداد بذرپاش، با بیان اینکه خط راه‌آهن این منطقه در سال‌های گذشته به‌دلیل تامین آسایش و امنیت از روی زمین به زیر زمین منتقل شده است، گفت: بعد از این عملیات چندین موضوع مورد تأکید قرار گرفت. ازجمله این موضوعات، تامین ایمنی، تهویه مناسب، روشنایی کافی و همچنین امکان تخلیه سریع مسافران از تونل هنگام وقوع بحران بود که بر رعایت آنها تأکید شد. او در ادامه با اشاره به اینکه در توافق شرکت راه‌آهن با شهرداری تهران بنا شد تا زمین‌های روی تونل ریلی زیرزمینی برای رفاه حال مردم واگذار شود، افزود: در این توافق، شهرداری تهران، مکلف به مناسب‌سازی‌، ایجاد فضای سبز و احداث پیاده‌رو شد که هم‌اکنون بخشی از فضای سبز و پیاده‌روها برای رفاه حال مردم منطقه ایجاد شده و بخشی از کار باقی مانده است.

بذرپاش با اشاره به اینکه اکنون اختلاف‌نظرهایی درخصوص زمین‌های روی این تونل ریلی زیرزمینی وجود دارد، توضیح داد: درخصوص حریم‌های مسیر راه‌آهن باید تصمیم‌گیری شود. در حریم ۱۷‌متری، ایمنی الزامی است و باید حفظ شود و در حریم ۳۰ متری برخی مناطق نیاز است تا تسهیلگری‌هایی انجام شود. وزیر راه‌وشهرسازی بیان کرد: هم‌اکنون پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی برای حریم بعد از ۱۷متر در محدوده ۳۰متری به دولت ارائه شده که در کمیسیون زیربنایی دولت به تصویب رسیده است و هم‌اکنون منتظر تأیید هیأت وزیران است که با تصویب پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی گشایش خوبی برای ساکنان مسیر ریلی منطقه ۱۷ اتفاق می‌افتد. او با بیان اینکه درصورت تصویب هیأت وزیران، محدوده ۳۰متری از حریم ۱۷متری ریلی که اکثراً نیز بافت فرسوده است امکان نوسازی پیدا می‌کنند، گفت: این حریم‌ها با رعایت حقوقی که باید به دولت و راه‌آهن پرداخت شود آزادسازی می‌شوند و مجوز ساخت‌وساز خواهند یافت.
۱۳هزار پلاک در منطقه‌۱۷ تهران و در محدوده تونل ریلی وجود دارد که به‌عنوان پلاک فرسوده هستند و درصورت موافقت هیأت دولت با امکان ساخت و ساز، بافت فرسوده منطقه نوسازی و امکان ساخت ۳۰هزار واحد مسکونی فراهم خواهد شد.

پیگیری آخرین وضعیت فاز دوم بزرگراه بروجردی توسط وزیر کشور

همزمان وزیر کشور نیز با حضور در منطقه ۱۸ از پروژه‌های مهم این منطقه بازدید کرد. احمد وحیدی در جریان جزئیات آخرین وضعیت پیشرفت فیزیکی، رفع معارضان و عملیات عمرانی فاز دوم پروژه بزرگراه شهید بروجردی قرار گرفت، همچنین از ابرپروژه باغ‌راه حضرت فاطمه زهرا(س) و شن‌چاله‌ها در منطقه ۱۸ دیدن کرد. پروژه‌های عمرانی سازمان نوسازی علاوه بر تولید مسکن، بازآفرینی و تبدیل تهدیدات شهری به فرصت‌هاست و در همین راستا باغ‌راه حضرت فاطمه زهرا(س)، بازآفرینی طبقه فوقانی تونل قطار راه‌آهن تهران-تبریز است که از سالیان متمادی موجب انفصال شمال و جنوب این خط آهن شده بود و اینک با احداث پروژه‌های مورد نیاز اهالی ضمن ایجاد پیوستگی شهری موجب توزیع عادلانه امکانات شهری در مناطق ١٧ و ١٨ تهران خواهد شد.

انتقال بازار شادآباد از منطقه ۱۸با تأکید وزیر کشور

محمدجواد خسروی، شهردار منطقه ۱۸ به خبرنگار همشهری در جریان بازدید رئیس جمهور و وزرا از منطقه، اظهار کرد: طی بازدیدی که رئیس‌جمهور از مناطق جنوب غرب تهران داشت، از بیمارستان یافت‌آباد دیدن شد که در راستای توسعه بیمارستان نیز مصوبات خوبی انجام گرفت که تأثیر خوبی در روند افزایش سرانه بهداشتی منطقه خواهد داشت چراکه در منطقه ۱۸ دچار عقب‌ماندگی جدی هستیم. همچنین با وزیر کشور بازدیدی از فاز دوم بزرگراه شهید بروجردی داشتیم که برای رفع معارضان تاسیساتی دستوراتی دادند که می‌تواند ساخت این پروژه را تسریع کند. همچنین از بازار آهن شادآباد بازدید شد. این بازار مشکلات زیست‌محیطی، امنیتی و اجتماعی زیادی را برای منطقه ۱۸داشته و یک لکه‌ای است که دور تا دور آن را بافت مسکونی گرفته و مشکلات زیادی ایجاد کرده است. در همین راستا وزیر کشور به استاندار دستور داده تا برای جابه‌جایی بازار آهن کمک کنند و طرحی را برای انتقال بازار آهن ارائه دهند. همچنین برای ساماندهی بازار آهن دستور داده شد تا با مشارکت استانداری، فرمانداری و شهرداری تهران این اقدام انجام و وضع فعلی ساماندهی شود. پروژه بعدی که با وزیر کشور دیدن شد باغ‌راه حضرت زهرا(س) بود که درخصوص توسعه روند کار دستوراتی دادند تا این باغ‌راه ۹کیلومتری که ۶کیلومتر آن در منطقه ۱۸ است، به‌زودی افتتاح شود.

خسروی بیان کرد: درخصوص حریم نیز صحبت‌هایی با وزیر کشور و استاندار شد هرچند که طی تصمیمات اخیری که استاندار تهران در راستای صیانت از حریم تهران داشتند، بخشی از مشکلات ما حل و در واقع صیانت از حریم به تهران واگذار شده، اما برای حل وضعیت فعلی حریم تهران با سایر شهرستان‌ها، از طریق وزارت راه و شهرسازی اقداماتی انجام خواهد شد. همچنین موضوع حریم راه‌آهن تهران و تبریز نیز در مسجد ابوذر بحث شد که وزیر راه هم گفتند که این مشکل به‌زودی حل خواهد شد.

افزایش سرانه‌های درمانی منطقه ۱۷ به دستور رئیسی

همچنین رضا سیفی، شهردار منطقه ۱۷ به خبرنگار همشهری تصریح کرد: یکی از اقدامات خوب و جدید دولت در کنار سفرهای استانی، برنامه‎ریزی برای حضور رئیس‌جمهور در مناطق ۲۲گانه شهر تهران است که الگوی جدید برای خدمت بهتر به مردم را ارائه دادند. اهمیت شهر تهران به‌عنوان پایتخت مشخص است، برهمین اساس نخستین حضور رئیس‌جمهور، در مناطق جنوبی تهران بود و متناسب با مسائل و موضوعاتی که مناطق ۱۷ و ۱۸درگیر هستند موضوعاتی مطرح شد.

او افزود: منطقه ۱۷همواره دارای مسائل مختلفی بوده که حل برخی از آن نیاز به همراهی فراتر از شهرداری تهران دارد و نیاز بود رئیس‌جمهور و وزرا در منطقه حضور داشته باشند تا این مشکلات و مسائلی که سال‌هاست مردم این منطقه با آن درگیرند، حل شود. یکی از موضوعات مهمی که در جلسه مطرح شد بحث خط آهن تهران- اهواز بود که حدود ۷کیلومتر از مسیر خط راه‌آهن از بافت مسکونی عبور می‌کند و مزاحمت‌هایی را برای شهروندان داشته که شهرداری بارها این موضوع را پیگیری کرده بود اما به سرانجامی نمی‌رسید. در این بازدید رئیس‌جمهور به وزیر راه‌وشهرسازی تأکید کرد که این موضوع در اسرع وقت حل شود، در همین راستا مقرر شد شهردار تهران با وزیر راه و معاون اجرایی رئیس‌جمهور نسبت به رفع این موضوع اقدام کند. موضوع دیگر مربوط به کمبود سرانه‌های درمانی و بهداشتی در منطقه است و در بازدید وزیر بهداشت از بیمارستان ضیاییان چند موضوع، توسعه فضای بیمارستان و تجهیز آن که درخواست کارکنان بود، مطرح شد. مقرر شد تا وزارت بهداشت با کمک شهرداری تهران منازل اطراف بیمارستان را تملک کند و برای توسعه بیمارستان اقدام شود.

سیفی بیان کرد: همچنین بودجه‌ای حدود ۴۰۰میلیارد تومان برای افزایش سرانه‌های درمانی منطقه ۱۷ و ۱۸ درنظر گرفته شد. شهردار تهران نیز پیشنهاد داد کارگروهی از وزیران بهداشت، دفاع و کشور به همراه شهرداری تهران تشکیل شود و درباره کارخانه وزارت دفاع که سال‌هاست در منطقه ۱۷ بی‌استفاده مانده به‌منظور تاسیس بیمارستان جدید تصمیم‌گیری شود. یکی دیگر از موضوعاتی که سال‌ها مردم منطقه ۱۷ را درگیر کرده وجود تیرهای برق معارض و فرسوده بود و حضور این تیرها باعث سختی رفت‌وآمد خودروهای امدادی می‌شد که رئیس‌جمهور دستور جمع‌آوری این تیرها را صادر کرد. تمامی تصمیم‌هایی که در جلسه مسجد ابوذر با حضور رئیس‌جمهور گرفته شد به هیأت وزیران برای پیگیری سریع‌تر داده شد و رئیس‌جمهور تأکید داشتند که تمامی مشکلات مردم در زمان کوتاه حل شود.

کد خبر 847361 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها شهردارى تهران منطقه ۱۷ منطقه ۱۸